Fotowoltaika przeżywała w ostatnich latach prawdziwy boom w Polsce. Liczba nowych instalacji biła rekordy, a my plasowaliśmy się w czołówce krajów UE pod względem przyrostu mocy PV. Jednak według najnowszego raportu organizacji Solar Power Europe ten złoty okres dla branży fotowoltaicznej może dobiegać końca. Raport przewiduje wyhamowanie tempa rozwoju z uwagi na poprawę sytuacji na rynku energii oraz postępującą integrację OZE. Czy zatem nadchodzi kres prosperity dla fotowoltaiki w Polsce i Europie?
Rozwój fotowoltaiki
Branża fotowoltaiczna w Europie notowała w ostatnich latach znaczące wzrosty. Jak wynika z raportu organizacji Solar Power Europe, średnioroczny przyrost mocy PV w Europie w okresie 2015-2022 wynosił około 40%. Tak dynamiczny rozwój sprawił, że łączna moc zainstalowanych systemów fotowoltaicznych osiągnęła w 2022 roku poziom 263 GW.
W czołówce państw z największą ilością nowych mocy PV znalazły się w 2022 roku Niemcy (14,1 GW), Hiszpania (8,2 GW) i Włochy (4,8 GW). Tuż za podium uplasowała się Polska z wynikiem 4,6 GW nowych mocy fotowoltaicznych oddanych do użytku.
Prognozy na najbliższe lata
Eksperci SPE przewidują, że w 2023 roku dynamika wzrostu nieco wyhamuje i wyniesie około 11%. Niemniej całkowite zainstalowane moce PV mają przekroczyć próg 300 GW. W kolejnych latach tempo rozwoju branży fotowoltaicznej ma stopniowo zwalniać. Główne przyczyny to normalizacja cen energii elektrycznej oraz postępująca integracja OZE z systemem energetycznym.
Przyczyny boomu fotowoltaiki w Polsce
Polska plasuje się w ścisłej czołówce krajów UE pod względem dynamiki rozwoju fotowoltaiki. Głównym motorem napędowym był gwałtowny przyrost liczby mikroinstalacji PV, czyli tzw. prosumentów indywidualnych. Pod koniec września 2022 roku w naszym kraju działało już 1,3 mln tego typu systemów o łącznej mocy 10,4 GW.
Na tak duże zainteresowanie energetyką prosumencką złożyło się kilka czynników:
- Wysokie ceny prądu z sieci
- Atrakcyjne systemy wsparcia (np. program Mój Prąd)
- Rosnąca świadomość ekologiczna Polaków
- Chęć uniezależnienia się od gwałtownych zmian na rynku energii
Fotowoltaika cieszy się dużą akceptacją społeczną i jest postrzegana jako bezpieczna oraz proekologiczna technologia OZE.
Czy boom się utrzyma?
Według ekspertów SPE w najbliższych latach dynamika wzrostu fotowoltaiki w Polsce nieco wyhamuje. Roczne przyrosty nowych mocy mają kształtować się na poziomie 4-6 GW. Choć tempo rozwoju branży spadnie, to i tak pozostaniemy w ścisłej czołówce państw UE pod względem rozwoju PV.
Czytaj więcej: Nowe nadzieje dla branży PV: prognozy na przyszłość
Bariery dla rozwoju fotowoltaiki
Pomimo optymistycznych perspektyw, przed branżą fotowoltaiczną stoją pewne wyzwania mogące ograniczać jej potencjał wzrostu. Do najważniejszych należą:
- Ograniczenia sieciowe - coraz trudniej przyłączać nowe instalacje PV do sieci elektroenergetycznej
- Brak wykwalifikowanych pracowników
- Uzależnienie od importu komponentów z Chin
- Spadek opłacalności inwestycji w PV przez normalizację cen prądu
Aby złagodzić te bariery, branża oraz regulatorzy rynku będą musieli podjąć szereg działań. Należą do nich m.in. rozwój magazynów energii, usprawnienie sieci, szkolenia dla pracowników czy uniezależnienie łańcucha dostaw od Chin.
Produkcja komponentów PV w Europie
Obecnie branża fotowoltaiczna w Europie jest w bardzo dużym stopniu uzależniona od importu podstawowych komponentów z Chin. Dotyczy to zwłaszcza ogniw i modułów PV. Udział rodzimej produkcji w zaspokojeniu popytu na rynku europejskim szacowany jest na zaledwie około 2%.
| Komponent | Produkcja w Europie |
| Ogniwa PV | 2 GW |
| Moduły PV | 3 GW |
| Falowniki | 12 GW |
Uzależnienie od dostaw z Chin stanowi ryzyko dla bezpieczeństwa dostaw oraz całej branży PV w Europie. Dlatego podejmowane są działania mające na celu zwiększenie produkcji kluczowych podzespołów na obszarze UE. Cel na 2025 rok to osiągnięcie mocy produkcyjnych na poziomie 30 GW.
Rekomendacje dla rozwoju branży PV
Aby wesprzeć dalszy zrównoważony wzrost branży fotowoltaicznej, eksperci Solar Power Europe formułują szereg rekomendacji skierowanych do decydentów na poziomie krajowym i unijnym. Obejmują one m.in.:
- Obniżenie kosztów kapitału na zielone inwestycje
- Rozwój elastyczności systemów elektroenergetycznych
- Programy szkoleniowe dla pracowników branży PV
- Przyspieszenie procesów administracyjnych związanych z OZE
- Dywersyfikację łańcuchów dostaw i uniezależnienie się od Chin
- Wprowadzenie europejskich standardów zakazujących importu produktów powstałych w nieetyczny sposób
W opinii ekspertów kluczowe jest zapewnienie stabilnych ram regulacyjnych i inwestycyjnych dla branży PV. Pozwoli to utrzymać wysokie tempo rozwoju fotowoltaiki przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka zakłóceń rynku i negatywnych efektów ubocznych.
Branża fotowoltaiczna ma ogromny potencjał dalszego wzrostu. Jednak aby go w pełni wykorzystać, konieczne jest strategiczne podejście uwzględniające długoterminowe cele transformacji energetycznej i wspierające zrównoważony rozwój sektora PV.
Podsumowując, raport Solar Power Europe pokazuje, że pomimo pewnego spowolnienia, branża fotowoltaiczna ma wciąż bardzo dobre perspektywy rozwoju zarówno w Polsce, jak i całej Europie. Kluczowe będzie jednak wdrożenie systemowych rozwiązań wspierających ten rozwój i minimalizujących potencjalne ryzyka.
Podsumowanie
Fotowoltaika stała się w ostatnich latach jedną z najszybciej rozwijających się branż w Europie. Szczególnie dynamiczny wzrost odnotowano w Polsce, gdzie boom na mikroinstalacje PV sprawił, że uplasowaliśmy się w czołówce krajów z największym przyrostem nowych mocy. Jednak zgodnie z najnowszymi prognozami, w nadchodzących latach tempo rozwoju fotowoltaiki może wyhamować. Będzie to efektem normalizacji sytuacji na rynku energii i coraz większej integracji OZE z systemem elektroenergetycznym.
Pomimo słabnącej dynamiki, branża PV ma wciąż dobre perspektywy wzrostu. Warunkiem jest jednak rozwiązanie kluczowych barier, w tym przede wszystkim ograniczeń infrastrukturalnych i uzależnienia od importu komponentów z Chin. Potrzebne są też działania wspierające rozwój kadr i produkcji w Europie. Wdrażanie systemowych rozwiązań rekomendowanych przez ekspertów pomoże branży fotowoltaicznej utrzymać wysoką dynamikę wzrostu przy zachowaniu zrównoważonego charakteru.
Podsumowując, pomimo pewnego wyhamowania dotychczasowego boomu, fotowoltaika ma bardzo dobre perspektywy dalszej ekspansji zarówno w Polsce, jak i całej Europie. Kluczowe jest strategiczne podejście do rozwoju branży, z uwzględnieniem jej potrzeb i wyzwań stojących przed nią w dłuższej perspektywie.
Artykuł podsumowuje kluczowe wnioski z raportu organizacji Solar Power Europe na temat perspektyw i wyzwań stojących przed branżą fotowoltaiczną w Europie. Wskazuje na potencjał dalszego wzrostu przy jednoczesnej potrzebie wprowadzenia systemowych rozwiązań wspierających ten rozwój.
Tagi
Udostępnij artykuł
